การว่างจ้างผู้รับเหมาเพื่อก่อสร้างงานต่างๆทั้งงาน บ้าน โกดังหรือสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ล้วนมีความเสี่ยงที่จะโดนเทงานเหมือนกันหมด เบื้องต้นผมจะรวบรวมปัญหาต่างที่พบบ่อยในเล่ห์กลของผู้รับเหมาที่มักจะนำมาใช้กับผู้ว่าจ้าง
- ผู้รับเหมารับงานแล้วทิ้งงาน ทำงานไม่จบ ทำไม่ทันตามแผนหรือช้ากว่ากำหนด นับเป็นปัญหาที่พบมากที่สุด
- ผู้รับเหมาโกงวัสดุ โดยนำเอาวัสดุที่เกรดต่ำกว่าหรือมีราคาที่ต่ำกว่าที่ตกลงกันไว้มาใช้ในการก่อสร้าง ซึ่งไม่ตรงตามแบบที่ต้องการ
- ผู้รับเหมาใช้สัญญาที่มีช่องโหว่ทางกฎหมายมาใช้ เพื่อให้ตัวเองได้เปรียบหากต้องมีการฟ้องร้องเกิดขึ้น
- ผู้รับเหมามักอ้างของเบิกเงินล่วงหน้าก่อน เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายต่าง ๆ โดยมากเจ้าของงานหรือเจ้าของบ้านก็มักยินยอมจ่ายให้ก่อน เพื่อจะได้เริ่มงานได้เร็ว ๆ แต่ผู้รับเหมาขี้โกงหลายรายก็มักหนีหายไปเมื่อได้รับเงินแล้ว หรือทิ้งงานไปก่อนก็มี
- ผู้รับเหมาสลับชุดช่างระหว่างทำงาน โดยช่วงแรก ๆ อาจนำเอาช่างฝีมือมาทำงานให้ แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็กลับเปลี่ยนเอาช่างที่ฝีมือไม่ดีนักมาทำต่อ (เพราะค่าแรงถูกกว่า หรือไปรับงานอื่นซ้อน ทำให้ต้องโยกคนงาน) ตลอดจนลดจำนวนช่างลง ตรงนี้จะทำให้งานไม่ได้มาตรฐานหรือล่าช้ากว่ากำหนดไปได้
- คนคุมงานหรือตัวผู้รับเหมาเองไม่เข้ามาดูหน้างาน ปล่อยช่างหรือคนงานทำไปเรื่อย ๆ ไม่เข้ามาดูแลความเรียบร้อยหรือตรวจสอบ ทำให้หน้างานเกินความผิดพลาด เสร็จไม่ตามกำหนดและคนงานเองอาจโกงวัสดุได้อีก
- ผู้รับเหมาที่นัดไม่เป็นนัด ขาดความรับผิดชอบ สักแต่รับปากแต่ทำงานไม่ได้ตามที่ตกลง ติดต่อยาก โทรไม่ติด ปิดมือถือ แล้วก็หายไปในที่สุด
- ผู้รับเหมาที่เรียกเงินมัดจำก้อนแรกจำนวนสูงๆ เช่น 35-40% ของมูลค่างานขึ้นไป และเมื่อได้เงินมัดจำแล้วก็ทิ้งงานหายหน้าไปทันที หรือทำงานช้า จนเราต้องเลิกจ้างเองก็มี
- ระวัง 18 มงกุฎ ที่มักติดต่อมาผ่านทางอินเทอร์เน็ต โดยผู้รับเหมาขี้โกงอาจมองหาเหยื่อหรือเจ้าของงานที่ประกาศว่าจ้างทางออนไลน์แล้วหลอกลวงให้เซ็นต์สัญญา โดยแรก ๆ ก็อาจพูดจาดูน่าเชื่อถือ แต่สุดท้ายก็โกงเงินหนี ทิ้งงานไปเลยก็เยอะ
- ผู้รับเหมาหัวใส “ฮั้วประมูล” การฮั้วประมูลคือการคุยกันระหว่างผู้รับเหมาที่เข้าประมูลกันลับหลังเจ้าของงาน เพื่อควบคุมราคาให้ได้ตามที่ต้องการ และไม่โดนผู้รับเหมาอื่นที่ยื่นประมูลงานเดียวกันตัดราคา หลังจากนั้นจึงแบ่งจ่ายผลประโยชน์จากส่วนต่างตามสัดส่วนที่ตกลงกันไว้ การฮั้วประมูลนี้จะทำให้ค่าก่อสร้างสูงกว่ามาตรฐาน เจ้าของงานจึงจ่ายเงินสูงกว่าความเป็นจริงได้
แม้ปัญหาเล่ห์เหลี่ยมกลโกงข้างต้นจะทำให้เจ้าของบ้าน เจ้าของโครงการเสียหายเป็นจำนวนมาก แต่ก็ยังมีวิธีป้องกันและแก้ปัญหาได้ดังนี้ครับ เพื่อเตรียมการป้องกันไว้
- ทำสัญญาที่เป็นลายลักษณ์อักษรเสมอ หากมีการเปลี่ยนแปลงแก้ไข ระหว่างก่อสร้างประการใดก็ตาม ควรบันทึกและเซ็นต์รับทราบทั้งสองฝ่ายทุกครั้ง หากมีปัญหาใดจะได้มีหลักฐานยืนยันกันได้
- นอกจากสัญญาแล้วสิ่งที่แนบสัญญาด้วยก็คือ Bill of Quantities หรือ B.O.Q. แสดงปริมาณงาน สเปค ยี่ห้อ ของวัสดุและสินค้าที่ใช้ให้ชัดเจนถูกต้อง รับทราบกันทั้งสองฝ่าย
- การจ่ายเงินควรคำนวณจ่ายเป็นงวด ๆ หลาย ๆ งวด เพื่อมิให้แต่ละงวดเยอะเกินไปจนไม่สมดุล และยังทำให้ผู้รับเหมาทำงานเสร็จเร็วขึ้นด้วย
- เงินมัดจำก้อนแรกนั้นจ่ายเพียงแค่ 10% ก่อน ก็จะช่วยเลี่ยงปัญหาโดนทิ้งงานได้ การจ่ายเงินมัดจำจำนวนเท่านี้เป็นการดูความชำนาญเชี่ยวชาญในงานของผู้รับเหมาไปด้วยในตัว
- เจ้าของงานหรือเจ้าของบ้าน ห้ามใจอ่อนเด็ดขาดหากผู้รับเหมาอ้างขอเบิกเงินนอกงวด หรือเบิกเงินล่วงหน้าไปซื้อวัสดุ เพราะผู้รับเหมาเองต้องทราบว่าตัวเองต้องเตรียมเงินหมุนไว้เท่าไรอย่างไรตั้งแต่ตอนที่เซ็นต์สัญญาแล้ว
- หากพบกับผู้รับเหมาที่ต้องการเบิกล่วงหน้าจริง ๆ ตั้งแต่แรก ก็ควรหลีกเลี่ยงไม่เซ็นต์กับเจ้านี้จะดีกว่า หรือเลิกจ้างไปเลยหากขอเบิกระหว่างงานยังไม่เสร็จงวด จะได้ไม่ยุ่งยากทีหลัง อีกทั้งเงินที่เหลืออยู่ยังเพียงพอจ้างเจ้าใหม่มาทำต่อได้โดยไม่ขาดทุนอยู่แล้ว
- การจ่ายเงินแต่ละงวดนั้น ควรระบุเงื่อนไขการส่งงานแต่ละงวดให้ชัดเจนว่าส่งงานกี่เปอร์เซ็นต์ได้รับเงินกี่บาท และระบุไว้ในสัญญาให้ชัดเจนจะได้ไม่ขัดแย้งกันในภายหลังได้
- ผู้ว่าจ้างหรือเจ้าของบ้าน เจ้าของงาน ควรเข้าไปดูงานของตัวเองบ่อย ๆ ด้วย เพื่อป้องกันมิให้เกิดการลักไก่ เปลี่ยนวัสดุ โกงวัสดุได้ งานจะได้มีคุณภาพและได้ประสิทธิภาพตามต้องการ การเข้าไปดูหน้างานไม่ควรแจ้งให้ผู้รับเหมาทราบก่อน สุ่มเวลาเข้าไปจะดีที่สุด
- ในการเลือกเซ็นต์สัญญากับผู้รับเหมา เจ้าของบ้านหรือเจ้าของงานควรเลือกทำกับเจ้าที่มีผลงานชัดเจน มีเอกสารรับรองการทำงานว่าเคยผ่านโครงการใด ๆ มาบ้าง อย่าฟังลมปากอย่างเดียว เพราะคุณอาจถูกหลอกได้
- สำหรับงานบ้าน ควรจ้างผู้รับเหมาเฉพาะค่าแรงอย่างเดียว ส่วนวัสดุให้เจ้าของบ้านไปเลือกซื้อหามาจะได้ป้องกันปัญหาการโกงวัสดุได้ แต่หากเป็นโครงการขนาดใหญ่ ควรจ้างที่ปรึกษาหรือวิศวกรที่มีความเชี่ยวชาญในการควบคุมงานมาช่วยดูแลเพราะผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้มีประสบการณ์และความรู้มากกว่า ป้องกันเล่ห์เหลี่ยมกลโกงผู้รับเหมาได้ดีกว่าเรา
เป็นอย่างไรกันบ้างครับสำหรับกลโกงรับเหมาก่อสร้างและวิธีแก้ปัญหาและป้องกัน อ่านแล้วอย่าลืมไปทำตามนะครับจะได้ไม่โดนโกงนะครับ อย่าใจร้อนว่าได้ผู้รับเหมาที่ราคาถูกแล้วรีบผลีผลามตกลงจนลืมตรวจสอบรายละเอียด
นอกจากวิธีการตรวจเช็คตามขึ้นตอนข้างต้นแล้ว เราสามารถเช็คผู้รับเหมาทิ้งงานราชการได้ผ่านเว็บไซต์ออนไลน์ เพียงเข้าไปที่เว็บไซต์ http://process3.gprocurement.go.th/BlackListWeb/jsp/BLK1300N.jsp?showMode=direct
ขอขอบคุณที่มาจาก : homenayoo.com, www.TerraBKK.com
